ÜÇÜNCÜ FƏSİL
DEPUTATIN SEÇİCİLƏRLƏ İŞ APARMASI
Maddə 18. Deputatın seçicilərlə əlaqə saxlaması
Deputat seçicilərlə mütəmadi əlaqə saxlamalıdır. Deputatın seçiciləri ilə görüşləri və başqa növ iş aparması barədə məlumatlar dövlət kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılır.
Deputat seçiciləri qəbul etmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikasının hər şəhərində və rayon mərkəzində (Naxçıvan şəhərində isə hər seçki dairəsində) rabitə vasitələri ilə təchiz edilmiş otaqla təmin edilir.
Maddə 19. Seçicilərin hüquqlarının, azadlıqlarının və mənafelərinin təmin edilməsi üçün deputatın fəaliyyəti
Deputat seçicilərinin hüquqlarının, azadlıqlarının və qanuni mənafelərinin təmin edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Konstitusiyası ilə ona verilmiş səlahiyyətlər çərçivəsində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, məhkəmə hakimiyyəti orqanları, prokurorluq orqanları, yerli özünüidarə orqanları qarşısında məsələlər qaldıra bilər.
Deputatın bu fəaliyyətinin təmin olunmasında mərkəzi və yerli icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanları, prokurorluq orqanları, yerli özünüidarə orqanları ona köməklik göstərməlidirlər.
Maddə 20. Deputatın icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarına, prokurorluq orqanlarına, yerli özünüidarə orqanlarına müraciətləri
Deputat seçicilərinin müraciətləri, ərizələri və şikayətləri əsasında, habelə ictimai rəyi öyrənərək zəruri hallarda müvafiq mərkəzi və yerli icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarına (məhkəmə orqanlarının konkret işlərlə bağlı fəaliyyətinə müdaxilə etməmək şərtilə), prokurorluq orqanlarına, yerli özünüidarə orqanlarına müraciət edə bilər.
Müvafiq mərkəzi və yerli icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanları, prokurorluq orqanları, yerli özünüidarə orqanları müraciət etmiş deputata 15 gündən gec olmayaraq cavab verməlidirlər.
DÖRDÜNCÜ FƏSİL
DEPUTATLIQ FƏALİYYƏTİNİN
TƏMİNATLARI
Maddə 21. Deputatın maddi təminatları
Deputat deputatlıq səlahiyyətlərinin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar xərclərinin ödənilməsi üçün vergilərdən azad olunan pul təminatı alır.
Deputatların pul təminatının məbləği hər il üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin qərarı ilə müəyyənləşdirilir.
Maddə 22. Deputatın hərbi çağırışdan və hərbi toplanışdan azad olunması
Deputat səlahiyyət müddətində hərbi çağırışdan və hərbi toplanışdan azad olunur.
Maddə 23. Deputatın təhlükəsizliyi
Deputatın təhlükəsizliyinə dövlət təminat verir.
Maddə 24. Deputatın nəqliyyatdan istifadə etmək hüququ
Deputat Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisində dövlət mülkiyyətində olan dəmiryolu, hava, avtomobil, şəhər nəqliyyatının bütün növlərində (taksidən başqa) pulsuz gediş-gəliş hüququndan, habelə gediş-gəliş sənədlərinin növbədənkənar əldə etmək hüququndan istifadə edir.
Deputatlıq fəaliyyəti ilə bağlı Naxçıvan şəhərinin hüdudlarından kənara gedən deputat nəqliyyat vasitəsilə təmin edilir.
Maddə 25. Deputatın mənzil təminatı və daimi yaşadığı yerin
rabitə vasitələri ilə təchiz olunması
Mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılmasına ehtiyacı olan deputatın mənzil şəraiti Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada yaxşılaşdırılır. Deputatın daimi yaşadığı yer telefonla təchiz edilir.
Maddə 26. Deputatın xidməti pasportu
Deputata xidməti pasport verilir.
Maddə 27. Deputatın iş stajının hesablanması
Deputatın səlahiyyət müddəti onun ümumi, xüsusi və fasiləsiz iş stajına daxil edilir.
Maddə 28. Deputatın müalicə olunması üçün pul təminatı
Deputatın müalicə olunması üçün zəruri hallarda ona Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi tərəfindən pul təminatı verilir.
Maddə 29. Deputatın səlahiyyət müddətləri qurtardıqdan sonra təminatları
Məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü əsasında deputat mandatından məhrum edilmiş və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin iclaslarında üzürsüz səbəbdən iştirak etmədiyinə görə deputat səlahiyyətlərini itirmiş deputatlar istisna olmaqla, pensiya yaşına çatmış sabiq deputat Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin fəaliyyətdə olan deputatının orta aylıq əmək haqqının 80 faizi məbləğində pensiya alır və deputatın orta aylıq əmək haqqının artımındakı sonrakı dəyişikliklər həmin məbləğə şamil edilir. Pensiya yaşına çatmış sabiq deputat səlahiyyət müddəti ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri, sədrin birinci müavini, sədrin müavini, komissiya sədri və ya komissiya sədrinin müavini vəzifəsinə seçilmişdirsə, o, pensiyaya çıxdıqda müvafiq olaraq fəaliyyətdə olan Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin, sədrin birinci müavininin, sədrin müavininin, komissiya sədrinin və ya komissiya sədrinin müavininin orta aylıq əmək haqqının 80 faizi məbləğində pensiya alır və həmin seçkili vəzifəyə görə aylıq vəzifə maaşının artımındakı sonrakı dəyişikliklər pensiya məbləğinə şamil edilir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı səlahiyyəti müddətində vəfat etdikdə onun ailə üzvləri – dul arvadı (əri), anası (atası) və himayəsində olmuş 22 yaşına çatmamış işləməyən uşaqları həmin deputatın orta aylıq əmək haqqının 80 faizi məbləğində pensiya alırlar.
Pensiyaya çıxmış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatı vəfat etdikdə onun ailə üzvləri – dul arvadı (əri), anası (atası) və himayəsində olmuş 22 yaşına çatmamış işləməyən uşaqları onun pensiyasını alırlar.
Bu maddədə nəzərdə tutulan pensiyanın məbləği deputatın ailə üzvləri arasında bərabər bölünür.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi deputatının orta aylıq əmək haqqı onun son on iki ay ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisindən aldığı vəzifə maaşının və məcburi dövlət sosial sığortasına cəlb edilən bütün ödənişlərin cəminin 12-yə bölünməsi yolu ilə müəyyən edilir.
BEŞİNCİ FƏSİL
DEPUTATIN STATUSUNUN POZULMASINA
GÖRƏ MƏSULİYYƏT
Maddə 30. Deputatlıq səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsinə
maneçilik törətməyə görə məsuliyyət
Mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının, məhkəmə hakimiyyəti orqanlarının, prokurorluq orqanlarının, yerli özünüidarə orqanlarının, müəssisələrin, idarələrin, təşkilatların vəzifəli şəxsləri və başqa işçiləri, vətəndaşlar deputat səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsinə maneçilik törədərlərsə, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məsuliyyətə cəlb olunurlar.
Həmin orqanlar və şəxslər deputata bilərəkdən yalan məlumatlar verərlərsə, bu məlumatların yalan olub-olmaması məhkəmə qaydasında müəyyən edilməlidir.
Maddə 31. Deputata qeyri-qanuni təsir göstərilməsinə görə məsuliyyət
Deputata qeyri-qanuni təsir göstərən şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məsuliyyətə cəlb olunurlar.
Maddə 32. Deputatın səlahiyyətlərinin, toxunulmazlığının və təhlükəsizliyinin pozulmasına görə məsuliyyət
Deputatın səlahiyyətlərini, toxunulmazlığını və təhlükəsizliyini pozan şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məsuliyyətə cəlb olunurlar.
ALTINCI FƏSİL
DEPUTATIN HƏYAT VƏ SAĞLAMLIĞININ
DÖVLƏT İCBARİ SIĞORTASI
Maddə 33. Deputatın həyat və sağlamlığının dövlət icbari
sığortası haqqında qanunvericilik və sığortalılar
Deputatın həyat və sağlamlığının dövlət icbari sığortası bu Qanunla, «Sığorta haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə və digər normativ hüquqi aktlarla tənzimlənir.
Bu Qanuna uyğun olaraq deputat sığortalı hesab edilir.
Maddə 34. Deputatın sığortaçısı
Deputatın sığortaçısı dövlət sığorta orqanıdır.
Maddə 35. Sığorta məbləği və sığorta haqqı
Bu Qanuna uyğun olaraq hər bir deputat onun 5 illik vəzifə maaşı məbləğində icbari sığorta edilir.
Sığorta haqqı, sığorta işinin aparılması üçün sığortaçının xərcləri də nəzərə alınmaqla, sığorta məbləğinin bir faizi miqdarında müəyyənləşdirilir.
Maddə 36. Sığorta hadisəsi və sığorta ödənişi
Sığortalının fərdi qəza nəticəsində həlak olması və ya sağlamlığına zərər dəyməsi (əlil olması və (və ya) xəsarət alması) sığorta hadisəsi sayılır.
Sığorta hadisəsi baş verdikdə sığortalıya sığorta məbləğinin faizi hesabı ilə aşağıdakı sığorta ödənişi verilir:
1) həlak olduqda - 100%
2) aldığı xəsarət nəticəsində əlillik qrupu təyin olunduqda:
- I qrup - 80%;
- II qrup - 60%;
- III qrup - 40%;
3) əlillik qrupu təyin olunmadan ağır xəsarət aldıqda -20%;
4) yüngül xəsarət aldıqda –5%.
Deputat olarkən aldığı xəsarət nəticəsində sığortalı deputatlıq səlahiyyəti müddəti başa çatdıqdan sonra deputat olarkən aldığı xəsarət nəticəsində 3 il müddətində vəfat etdikdə və ya sağlamlığına zərər dəydikdə ona bu maddənin ikinci hissəsinə uyğun sığorta ödənişi verilir.
Maddə 37. Deputatın sığortasının təşkili qaydası
Deputatın həyat və sağlamlığının dövlət icbari sığortası sığorta etdirən (Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi) üçün hər il dövlət büdcəsində bundan ötrü nəzərdə tutulmuş vəsait hesabına aparılır.
Sığorta etdirən, deputatların həyat və sağlamlığının dövlət icbari sığortasını təmin etmək üçün deputatların siyahısını sığortaçıya təqdim etməklə, dövlət büdcəsindən bu məqsəd üçün ayrılan vəsaitdən tələb olunan sığorta haqlarının məbləğini hər il rüblər üzrə sığortaçıya ödəyir.
Sığortaçı hər rüb sığorta etdirənə əvvəlki rübün icrasına dair hesabat təqdim edir.
Sığortaçı sığortalıya və ya onun vərəsələrinə bu Qanunda nəzərdə tutulmuş şərtlərlə və məbləğdə sığorta ödənişini müvafiq sənədləri aldığı gündən 7 təqvim günü ərzində verir.
Sığorta ödənişi verilmiş bir sığorta hadisəsinin nəticəsi olan əlillik qrupu daha ağır əlillik qrupu ilə əvəz olunduqda və ya ölüm baş verdikdə, sığorta ödənişi verilərkən əvvəl ödənilmiş məbləğ çıxılır.
Maddə 38. Sığortaçının və sığortalının hüquq və vəzifələri
Sığortaçının və sığortalının qarşılıqlı hüquq və vəzifələri sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq müqavilədə müəyyənləşdirilir.
Sığortaçı müqavilədə nəzərdə tutulmuş sığorta haqlarının məbləğini aldığı gündən bu Qanuna və müqaviləyə uyğun olaraq sığortalıya sığorta ödənişini vermək öhdəliyini götürür.
Sığorta hadisəsi baş verdikdə sığortalı və ya onun vərəsəsi bu barədə sığortaçını xəbərdar etməlidir.
Sığortalının və ya onun vərəsələrinin sığorta ödənişini alması üçün sığorta hadisəsinin baş verdiyi gündən 3 il keçənədək sığortaçıya və ya sığorta etdirənə müraciət etmək hüququ vardır.
Maddə 39. Sığorta ödənişini almaq üçün tələb olunan sənədlər
Sığorta ödənişini almaq üçün sığortalı və ya onun vərəsələri müəyyənləşdirilmiş formada ərizə, şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd və sığortalının deputat olması barədə arayışla birlikdə sığortaçıya aşağıdakı sənədləri təqdim edir:
1) həlak olma halında:
- sığortalının ölümü haqqında şəhadətnamənin surəti;
-vərəsəlik hüququ haqqında şəhadətnamənin notariat qaydasında təsdiqlənmiş surəti;
- deputat olarkən aldığı xəsarət nəticəsində sığortalı deputatlıq səlahiyyəti müddəti başa çatdıqdan sonra 3 il müddətində vəfat etmişdirsə, yuxarıda göstərilən sənədlərdən əlavə, həkim komissiyasının həmin faktı təsdiq edən rəyi;
2) əlillik halında:
- əlilliyin təyin edilməsi haqqında (əlilliyin qrupu, səbəbi və təyin olunması tarixi göstərilməklə) tibbi-sosial ekspert komissiyasının arayışının notariat qaydasında təsdiqlənmiş surəti;
3) xəsarət alma halında:
- ağır və ya yüngül xəsarətin alınması barədə tibbi arayış.
Maddə 40. Sığorta ödənişinin verilməsindən imtina
Sığortalıya və ya onun vərəsələrinə sığorta ödənişinin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edilir:
- sığorta hadisəsi sığortalının alkoqollu, narkotik və ya toksiki maddələrdən istifadə etməsi nəticəsində baş verdikdə;
- sığortalı özünə qəsd etdikdə və həmin hal məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq olunduqda;
- sığortalının sığorta hadisəsi ilə birbaşa bağlı olan qəsdən cinayət törətdiyi barədə məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü olduqda.
Maddə 41. Sığorta ehtiyatları
Sığortaçı daxil olmuş sığorta haqlarının 10 faizini sığorta işlərinin aparılması xərclərinə ayırmaqla qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş qaydada sığorta ehtiyatları yaradır.
Maddə 42. Deputatın icbari sığortasının aparılmasına nəzarət və deputatın icbari sığortası qaydalarının pozulmasına görə məsuliyyət
Deputatın həyat və sağlamlığının dövlət icbari sığortasının vaxtında və düzgün aparılmasına sığorta etdirən və dövlət sığorta orqanı nəzarət edirlər.
Bu Qanunun müddəalarının pozulmasına görə sığorta etdirənin, dövlət sığorta orqanının rəhbərləri və digər vəzifəli şəxsləri qanunvericiliyə uyğun məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 43. Deputatın icbari sığortası ilə əlaqədar mübahisələrə baxılması qaydası
Deputatın həyat və sağlamlığının dövlət icbari sığortası ilə bağlı mübahisələrə məhkəmə qaydasında baxılır.
Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ali Məclisinin Sədri VASİF TALIBOV
Naxçıvan şəhəri, 11 mart 1997-ci il